Chiều cao trung bình của người Pháp

Bạn có bao giờ tự hỏi người Pháp cao bao nhiêu chưa?

Tôi thì có. Nhiều lần. Nhất là sau mấy chuyến đi công tác châu Âu, cứ bước vào tàu điện ngầm ở Paris là tôi thấy mình… nhỏ lại một chút. Không phải vì tự ti đâu, mà là đứng cạnh mấy người Pháp, cao ráo, vai rộng, dáng thẳng tắp, tự nhiên thấy tò mò. Rồi lại nhớ mấy người bạn du học sinh Việt bên đó kể chuyện đi mua quần áo size châu Âu, lúc nào cũng phải chọn size nhỏ nhất mà vẫn rộng. Thế là tôi bắt đầu tìm hiểu — không chỉ vì tò mò cá nhân, mà còn vì muốn hiểu sâu hơn về sự khác biệt về chiều cao giữa người Việt và người Pháp, và vì sao chuyện này lại đáng quan tâm.

Bạn thấy đấy, khi ngày càng nhiều người Việt du học, làm việc, thậm chí định cư ở Pháp, thì chiều cao không chỉ là chuyện số đo, mà còn liên quan đến sức khỏe cộng đồng, gen di truyền, dinh dưỡng, và cả phong cách sống. Chúng ta không thể bàn chuyện cải thiện vóc dáng mà không hiểu được bức tranh lớn hơn.

Vậy người Pháp thực sự cao bao nhiêu? Và vì sao họ lại cao như vậy? Cùng đi vào số liệu, phân tích và những điều ít người nói đến…

Chiều cao trung bình của người Pháp hiện nay

Nếu bạn từng đặt chân tới Paris hay bất kỳ thành phố nào ở Pháp, có lẽ bạn sẽ để ý một điều: người Pháp trông khá cao — không quá đồ sộ như người Bắc Âu, nhưng vẫn nổi bật so với mặt bằng chung châu Á. Vậy chiều cao trung bình của người Pháp hiện nay là bao nhiêu?

Theo số liệu cập nhật từ INSEE và các báo cáo nhân khẩu học giai đoạn 2020–2025, nam giới Pháp trưởng thành có chiều cao trung bình khoảng 179,7 cm, trong khi nữ giới đạt trung bình khoảng 164,9 cm. Đó là một mức khá cao nếu so sánh với mặt bằng chung khu vực châu Á, nhưng ở châu Âu thì… chưa phải là top đầu.

Bạn thấy đấy, so với Hà Lan – nơi nam giới trung bình trên 183 cm – người Pháp “khiêm tốn” hơn một chút. Nhưng điều thú vị nằm ở xu hướng: trong hai thập kỷ qua, chiều cao người Pháp gần như không tăng đáng kể. Một số chuyên gia cho rằng họ đang chạm ngưỡng di truyền, nghĩa là dinh dưỡng và môi trường sống đã tối ưu, nhưng gen thì có giới hạn nhất định.

Cá nhân tôi thấy con số này không chỉ phản ánh sự phát triển thể chất, mà còn liên quan đến chất lượng sống, thói quen ăn uống kiểu Địa Trung Hải, và cả hệ thống y tế cộng đồng. Có thể bạn sẽ hỏi: “Thế thì người Việt có thể đạt được chiều cao như vậy không?” — mình sẽ bàn tới ngay sau đây.

Gen di truyền ảnh hưởng thế nào đến chiều cao?

Bạn từng nhìn cả gia đình nào mà ai cũng cao ráo chưa? Nhìn vào là thấy ngay “di truyền mạnh đấy”. Thực tế thì, gen chính là yếu tố nền tảng định hình chiều cao của một người, và theo nhiều nghiên cứu, nó chiếm tới 60–80% ảnh hưởng tổng thể. Tức là, bạn có thể ăn uống tốt, tập luyện đều, ngủ đúng giờ… nhưng nếu “mã gen nhà bạn” không hỗ trợ, thì việc bật lên 1m85 có khi chỉ là giấc mơ (mình nói thật, không phải để dọa đâu).

Dưới đây là vài điểm mình nghĩ bạn nên biết về vai trò của gen trong chiều cao:

• Mã gen của mỗi người là độc nhất, nhưng vẫn chịu ảnh hưởng mạnh từ cha mẹ. Nếu bố mẹ đều thấp, xác suất bạn cao vượt trội là khá thấp — trừ khi có biến dị gen tích cực, mà điều này thì… hơi hiếm.
• Người gốc Âu thường có các biến thể gen liên quan đến hormone tăng trưởng hoạt động mạnh hơn, đặc biệt ở các khu vực phía Bắc Pháp hoặc vùng gần Đức. Mình từng đọc một khảo sát ở INSEE (2023) cho thấy dân vùng Alsace cao hơn mặt bằng chung cả nước vài cm – điều này làm mình cực kỳ tò mò.
• Di truyền không chỉ ảnh hưởng đến chiều cao cuối cùng, mà còn đến tốc độ phát triển, thời điểm dậy thì, và cả cách cơ thể hấp thu dinh dưỡng – cái này nhiều người thường bỏ qua.

Giờ, dĩ nhiên bạn không thể chọn gen của mình, nhưng bạn hoàn toàn có thể tối ưu những gì bạn có sẵn. Điều mình luôn khuyên là: biết giới hạn để không ảo tưởng, nhưng cũng đừng lấy gen làm cái cớ để bỏ cuộc sớm. Gen mở đường, nhưng nỗ lực mới là người lái xe.

Chế độ ăn uống và lối sống kiểu Pháp

Nếu bạn từng thắc mắc vì sao người Pháp – dù nổi tiếng với rượu vang và bánh mì bơ – lại có vóc dáng cao ráo và thanh thoát đến vậy, thì tôi cũng vậy. Và câu trả lời, thú thật, không đơn giản như “họ ăn nhiều sữa” đâu. Nhưng dinh dưỡng và lối sống của họ thực sự là hai yếu tố quan trọng định hình chiều cao.

Bạn thấy đấy, người Pháp có thói quen tiêu thụ sữa bò, pho mát (fromage), và các sản phẩm từ sữa mỗi ngày – nhưng không theo kiểu “nạp thật nhiều canxi cho cao”. Họ không ép uống sữa như cách người Việt hay làm với trẻ nhỏ. Thay vào đó, sữa và pho mát là một phần tự nhiên trong bữa ăn, kết hợp tinh tế với bánh mì baguette, rau tươi và đạm động vật vừa đủ. Tôi nghĩ sự cân bằng – chứ không phải số lượng – mới là yếu tố mấu chốt ở đây.

Rồi còn chuyện thể thao nữa. Bạn có bao giờ để ý rằng ở Pháp, xe đạp không chỉ là phương tiện? Nó là lối sống. Người lớn, trẻ em, thậm chí cụ già – họ đi bộ, đạp xe, chơi bóng đá, tennis như một phần của nhịp sống thường nhật. Hoạt động thể chất diễn ra tự nhiên, không quá áp lực, nhưng duy trì đều đặn, giúp hệ xương phát triển ổn định.

So sánh chiều cao người Pháp và người Việt

Bạn biết không, lần đầu tôi thực sự để ý đến chiều cao là khi đứng cạnh một nhóm du học sinh Pháp trong một hội thảo ở TP.HCM. Dù không ai cố tình làm mình thấy “lép vế”, nhưng bạn cũng hiểu rồi đó — sự khác biệt về chiều cao rõ ràng đến mức không thể không nhận ra.

Theo số liệu mới nhất, chiều cao trung bình của nam giới Pháp là khoảng 179,7 cm, trong khi nam giới Việt Nam dừng ở mức 168,1 cm. Phụ nữ Pháp trung bình cao 165,6 cm, còn phụ nữ Việt là 156,2 cm (số liệu từ Bộ Y tế và các khảo sát châu Âu gần đây). Nghĩa là, người Pháp trung bình cao hơn người Việt khoảng 11–12 cm, tuỳ giới tính.

Giờ, nếu bạn đang nghĩ “chắc do gen thôi”, thì… không hẳn đâu. Gen có vai trò, đúng. Nhưng từ những gì tôi thấy trong các chương trình cải thiện chiều cao tại Việt Nam — dinh dưỡng, môi trường sống, hoạt động thể chất, và thậm chí cả giấc ngủ đều ảnh hưởng mạnh đến tốc độ tăng trưởng ở tuổi dậy thì.

Người Pháp có thói quen ăn uống khác, ít đồ chiên, nhiều sữa và phô mai, thường xuyên vận động ngoài trời. Còn mình thì sao? Nhiều thanh niên vẫn ăn sáng bằng mì gói, ngồi học/làm việc 10 tiếng, và ngủ chưa tới 6 tiếng mỗi ngày. (Tôi cũng từng vậy, nên không phán xét đâu.)

Vậy nên, sự khác biệt chiều cao giữa người Pháp và người Việt không chỉ là chênh lệch về số đo — nó phản ánh cả một hệ sinh thái về lối sống và sức khỏe cộng đồng. Và tin tôi đi, khoảng cách đó hoàn toàn có thể thu hẹp. Nhưng phải bắt đầu từ đâu đó, từ những thay đổi nhỏ trước đã.

Xu hướng thay đổi chiều cao người Pháp trong 50 năm qua

Tôi từng nghĩ người Pháp “luôn luôn” cao như bây giờ — nhưng không đâu. Càng tìm hiểu, tôi càng thấy chiều cao cũng là một câu chuyện lịch sử, phản ánh cả một quá trình thay đổi về y tế, kinh tế và xã hội. Trong vòng 50–70 năm qua, người Pháp đã tăng trung bình khoảng 8–10 cm. Không phải một sớm một chiều đâu, mà là cả hành trình dài.

Dưới đây là vài cột mốc đáng chú ý mà tôi ghi lại được trong quá trình nghiên cứu:

• Thập niên 1950: Chiều cao trung bình nam giới Pháp chỉ khoảng 172–173 cm. Đây là giai đoạn hậu chiến, thiếu dinh dưỡng, cơ sở y tế còn chưa ổn định. (Không quá khác Việt Nam thời bao cấp, thật ra.)
• Thập niên 1980: Kinh tế bắt đầu khởi sắc. Y tế công cộng phát triển, sữa học đường trở thành tiêu chuẩn. Tăng trưởng chiều cao bắt đầu rõ rệt, nam giới tiệm cận 176 cm.
• Đầu 2000s: Thế hệ sinh sau năm 1990 được hưởng lợi từ chế độ dinh dưỡng cải thiện, đô thị hóa tích cực, vận động ngoài trời nhiều hơn. Chiều cao trung bình cán mốc 179–180 cm, với nữ giới tăng lên khoảng 165 cm.

Từ những gì tôi thấy, chiều cao ở Pháp là hệ quả của một chuỗi thay đổi: họ không chỉ ăn uống tốt hơn, mà còn sống lành mạnh hơn, có môi trường phát triển tốt hơn. Không thể tách rời yếu tố kinh tế — nhưng tôi nghĩ, bài học lớn nhất là: nếu có chiến lược dài hạn và đầu tư đúng vào sức khỏe cộng đồng, chiều cao hoàn toàn có thể cải thiện.

Môi trường sống và điều kiện xã hội: Hai yếu tố “âm thầm” nâng chiều cao người Pháp

Bạn biết điều gì làm tôi bất ngờ nhất khi tới Pháp không? Không phải đồ ăn hay tháp Eiffel — mà là… sân chơi. Vâng, ở bất cứ thị trấn nhỏ nào, bạn cũng thấy công viên, sân bóng, đường đi bộ. Trẻ con thì chạy nhảy, người lớn tập thể dục, ai cũng vận động ngoài trời, kể cả trong cái lạnh 10 độ.

Và rồi bạn bắt đầu hiểu vì sao môi trường ảnh hưởng tới chiều cao nhiều hơn chúng ta nghĩ. Khí hậu ôn đới giúp người Pháp hấp thu vitamin D tốt hơn, nhờ ánh nắng mềm mại mà không quá gắt (nhất là mùa xuân và thu). Mà bạn biết rồi đấy, vitamin D là yếu tố quan trọng trong việc hấp thụ canxi và phát triển xương.

Giờ nói về điều kiện xã hội. Pháp có hệ thống y tế công miễn phí, giáo dục thể chất là bắt buộc từ tiểu học, và trẻ em được kiểm tra sức khỏe định kỳ. Không phải gia đình nào cũng giàu, nhưng trẻ em đều được tiếp cận dịch vụ y tế và dinh dưỡng cơ bản như nhau.

Còn ở Việt Nam? Không phải không có cố gắng, nhưng chênh lệch vùng miền và thu nhập vẫn là rào cản lớn. Nhiều em nhỏ ở nông thôn không có điều kiện chơi thể thao, ít ra nắng, thậm chí thiếu sữa.

Tôi nghĩ, phúc lợi xã hội không chỉ là con số trên giấy — nó là nền tảng âm thầm góp phần nuôi dưỡng vóc dáng cả một thế hệ. Và nếu bạn hỏi “có rút ngắn được khoảng cách chiều cao với người châu Âu không?”, thì câu trả lời là: Có. Nhưng trước tiên, mình cần xây lại môi trường sống lành mạnh, từ trường học tới khu phố.

Người Pháp trong bức tranh chiều cao châu Âu: Không thấp, nhưng cũng không phải “top đầu”

Bạn từng nghĩ người Pháp cao phải không? Tôi cũng từng nghĩ vậy. Cho đến khi tôi sang Hà Lan lần đầu và… ngửa cổ nhìn nhân viên lễ tân. Không đùa đâu — người Hà Lan thật sự cao khủng khiếp, đến mức mình cảm giác đang đi lạc trong thế giới người khổng lồ.

So với phần còn lại của châu Âu, người Pháp có chiều cao khá tốt, nhưng không phải đứng đầu. Ở Bắc Âu như Hà Lan hay các nước Scandinavia (Na Uy, Thụy Điển), chiều cao trung bình của nam giới đều trên 180 cm. Pháp thì thấp hơn một chút, xếp giữa bảng. Trong khi đó, các nước vùng Địa Trung Hải như Ý hay Tây Ban Nha lại thấp hơn đáng kể — cả về nam lẫn nữ.

Điều tôi thấy thú vị là: chiều cao không chỉ đơn thuần phản ánh gen, mà còn là sản phẩm của khí hậu, chế độ ăn, phúc lợi xã hội, và cả văn hoá vận động. Bắc Âu có truyền thống thể thao mạnh, người dân uống sữa thường xuyên, ra nắng nhiều. Còn ở Địa Trung Hải, khẩu phần ăn ít sữa hơn, nhiều carbs hơn, hoạt động thể chất cũng nhẹ nhàng hơn.

Vậy người Pháp đứng đâu? Tôi nghĩ họ đang ở “vùng trung lập” — không quá cao như Hà Lan, nhưng cũng vượt xa phần lớn các nước phía Nam châu Âu. Và điều này phản ánh khá chính xác một điều: Pháp là một trong những quốc gia cân bằng giữa Bắc và Nam về cả văn hoá, lối sống lẫn thể chất.

Cá nhân tôi thấy, nếu Việt Nam muốn học hỏi để cải thiện chiều cao, thì Pháp là điểm khởi đầu hợp lý hơn Hà Lan — vì điều kiện xã hội, khí hậu, thói quen sinh hoạt… dễ tiếp cận hơn.

Góc nhìn từ Việt Nam: Để chiều cao không còn là “bất lợi di truyền”

Tôi vẫn nhớ cái thời đi học, trong lớp thể dục lúc nào cũng có vài bạn được xếp cuối hàng chỉ vì thấp. Rồi lớn lên, chiều cao cứ như một ranh giới vô hình — không ai nói ra, nhưng ai cũng cảm thấy. Và bạn biết không, sau nhiều năm nghiên cứu, quan sát, tôi dám khẳng định: chiều cao không phải do “ông trời sinh ra như vậy”. Nó là một kết quả — của dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ, môi trường sống, và cả chính sách xã hội.

Pháp không cao nhất châu Âu, nhưng họ đã làm được điều mà tôi nghĩ Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi: xây dựng hệ thống hỗ trợ chiều cao ngay từ trường học — từ sữa học đường, tiết thể dục ra nắng, đến kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Giờ, nhìn lại Việt Nam, tôi thấy tín hiệu tích cực: thể chất học đường bắt đầu được quan tâm nhiều hơn, chương trình “Nâng tầm vóc Việt” không còn là khẩu hiệu. Nhưng để đi xa hơn, chúng ta cần đầu tư đều và sâu — không chỉ ở thành phố, mà ở cả nông thôn, miền núi.

Điều tôi học được sau từng ấy năm? Không có phương pháp “thần kỳ” nào để tăng chiều cao, nhưng có một cách bền vững: cải thiện từng chút một, từ khi trẻ còn ngồi ghế tiểu học. Và nếu bạn đang đọc đến đây, có thể chính bạn là người bắt đầu cho sự thay đổi đó.

Druchen