Trong cuộc sống hàng ngày, một trong những điều mà nhiều người dùng quan tâm và tò mò chính là việc chiều cao của họ có thể phát triển tiếp sau tuổi dậy thì hay không. Điều này không chỉ là một nghi vấn cá nhân mà còn là một đề tài thú vị trong nghiên cứu khoa học. Mặc dù không có câu trả lời chính xác cho từng trường hợp cụ thể, nhưng các nhà khoa học đã phát hiện ra một số dấu hiệu và thông tin đáng chú ý về quá trình phát triển chiều cao. Trung bình, chiều cao của mỗi người dừng lại khoảng độ tuổi nào? Và làm thế nào để nhận biết liệu mình còn có thể cao thêm hay không? Hãy cùng tìm hiểu những điều này thông qua bài viết dưới đây trên Druchen.net.
Độ tuổi nào thì chiều cao ngừng phát triển?
Phần lớn các thanh thiếu niên thường ngừng phát triển về chiều cao khi đạt đến tuổi 20. Dù có thực hiện chế độ dinh dưỡng lành mạnh và tập luyện đều đặn, việc tăng chiều cao sau tuổi này trở nên rất khó khăn.
Nhìn vào biểu đồ tốc độ tăng trưởng chiều cao từ khi mới sinh đến 20 tuổi bên dưới, có thể thấy rằng tốc độ tăng trưởng đã giảm về 0 từ khoảng 18 tuổi trở đi cho cả nam và nữ.
Nguyên nhân dẫn đến việc chiều cao tăng chậm dần hoặc dừng lại ở tuổi này là do các đĩa tăng trưởng đã đóng kín (chúng sẽ được phân tích cụ thể hơn trong phần tiếp theo).
Khi các đĩa tăng trưởng đã hoàn toàn đóng kín, chiều cao của bạn sẽ không còn tăng thêm được nữa. Tuy nhiên, việc co dãn các đĩa đệm trong xương sống có thể dẫn đến thay đổi tạm thời về chiều cao, nhưng ảnh hưởng đến chiều cao tổng thể là rất ít.
Đối với hầu hết mọi người, chiều cao sẽ ngừng phát triển ở tuổi 20 do các đĩa sụn tăng trưởng trong xương đã đóng lại. Việc co dãn và giãn nở các đĩa đệm trong xương sống có thể gây ra những thay đổi nhỏ về chiều cao nhưng không ảnh hưởng đến chiều cao tổng thể
Quá trình hình thành và phát triển của xương người
Quá trình phát triển xương bình thường ở con người đi qua 5 giai đoạn chính:
- Giai đoạn hình thành xương
- Giai đoạn phát triển xương
- Giai đoạn cân bằng
- Giai đoạn mất xương
- Giai đoạn lão hóa
Phát triển xương ở con người mất khoảng 20 năm để hoàn thiện. Biểu đồ tốc độ tăng trưởng xương cho thấy rằng, những năm đầu và thời kỳ dậy thì là giai đoạn mạnh mẽ nhất của sự phát triển này.
Trong 3 năm đầu đời, xương đạt đến đỉnh điểm phát triển tiềm năng di truyền. Khi được chăm sóc đúng cách với dinh dưỡng cần thiết, xương sẽ đạt tốc độ tăng trưởng tối đa, khoảng 88cm ở nam và 86cm ở nữ. Sau đó, tốc độ tăng trưởng sẽ giảm dần trước khi tăng trở lại mạnh mẽ vào thời kỳ dậy thì.
Sự phát triển chiều cao trong giai đoạn dậy thì được coi là có khả năng điều chỉnh để khắc phục những thiếu sót về chiều cao từ giai đoạn trước. Sự chăm sóc kỹ lưỡng đối với dinh dưỡng và hoạt động thể chất, cùng với sự phát triển của hệ thống nội tiết, sẽ kích thích sự tăng trưởng nhanh chóng của xương. Trong mỗi năm, chiều cao có thể tăng thêm từ 7 đến 10 cm.
Sự tăng chiều cao chủ yếu là do sự kéo dài của các xương dài, vì các đĩa tăng trưởng ở đầu xương vẫn hoạt động. Gần cuối giai đoạn dậy thì, sự thay đổi về nội tiết tố sẽ làm cho các đĩa tăng trưởng đóng lại và quá trình kéo dài của xương cũng sẽ kết thúc.
Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Sự Phát Triển Xương
Sự phát triển của xương phụ thuộc vào nhiều yếu tố như di truyền, dinh dưỡng, hoạt động vận động, giấc ngủ và môi trường. Ngoài ra, có những tương tác phức tạp giữa các yếu tố này, bao gồm cả nội tiết tố, sử dụng thuốc và các bệnh mãn tính.
Di Truyền
Chiều cao được quy định bởi sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường. Có khoảng 700 mã gen đã được xác định ảnh hưởng đến chiều cao, nhưng các yếu tố môi trường cũng đóng vai trò quan trọng. Mặc dù di truyền không thay đổi được, nhưng các yếu tố môi trường như dinh dưỡng, giấc ngủ và hoạt động có thể ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao.
Dinh Dưỡng
Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong sự phát triển chiều cao. Nếu thiếu dinh dưỡng, ngay cả với “bộ gen trời phú” cũng không thể phát huy hiệu quả. Trẻ em suy dinh dưỡng có thể không đạt được chiều cao chuẩn đoán cho độ tuổi của mình, nhưng với chế độ dinh dưỡng phù hợp, họ có thể bắt kịp trước khi trưởng thành.
Bệnh Mãn Tính
Các bệnh mãn tính như xơ nang, bệnh thận và bệnh celiac có thể làm giảm chiều cao của người trưởng thành. Cũng như trẻ em từng mắc các bệnh như ung thư, hội chứng Down, Noonan và Turner thường có chiều cao thấp hơn so với các bạn cùng lứa. Ngược lại, người mắc hội chứng Marfan có thể cao hơn.
Mất Cân Bằng Nội Tiết Tố
Hoạt động của các tuyến nội tiết quan trọng trong quá trình phát triển. Mất cân bằng nội tiết tố có thể dẫn đến tốc độ phát triển chậm và chiều cao không đạt chuẩn khi trưởng thành. Ví dụ, thiếu nội tiết tố tăng trưởng có thể làm chậm quá trình tăng trưởng.
Thuốc Men
Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển. Sử dụng corticosteroid để điều trị các bệnh như hen suyễn có thể làm chậm tốc độ phát triển
Các dấu hiệu nhận biết sự ngừng phát triển chiều cao
Để phát hiện sự ngừng phát triển chiều cao, ta có thể nhận biết qua một số dấu hiệu sau đây mà không lặp lại thông tin:
Tăng trưởng chiều cao chậm lại: Trong giai đoạn cuối của quá trình dậy thì, sự biến đổi về nội tiết tố thúc đẩy việc đóng kín các mảng tăng trưởng, dẫn đến sự tăng trưởng chiều cao chậm lại hoặc dừng hẳn.
- X-quang xương dài: X-quang xương dài có thể hiển thị rõ ràng trạng thái “đóng” và “mở” của các mảng tăng trưởng, giúp xác định sự ngừng phát triển.
- Không thay đổi kích cỡ giày: Sự phát triển của xương chân liên quan chặt chẽ đến sự phát triển chiều cao. Khi chiều cao không còn tăng, kích cỡ giày cũng không thay đổi.
- Ổn định các đặc điểm sinh lý: Cùng với sự chậm lại trong tăng trưởng chiều cao, cơ thể cũng hoàn thiện các đặc điểm sinh lý, là dấu hiệu của sự ngừng phát triển.
Đặc điểm ngừng tăng trưởng ở nam và nữ có sự khác biệt:
Ở nữ giới, dấu hiệu sớm nhất thường là sự phát triển của ngực và tuyến lông, kèm theo chu kỳ kinh nguyệt.
Ở nam giới, dậy thì diễn ra muộn hơn và thường được chia thành hai nhóm: sớm và muộn. Tốc độ tăng trưởng chiều cao của nam giới thường đạt đỉnh vào độ tuổi 16 và sau đó giảm dần.
Sau khi bắt đầu có kinh nguyệt, liệu chiều cao có tiếp tục tăng không?
Khi kinh nguyệt xuất hiện lần đầu ở phụ nữ, đó là dấu hiệu cho thấy quá trình tăng trưởng chiều cao đang diễn ra. Sau khi có kinh nguyệt đầu tiên, chiều cao của phụ nữ thường sẽ tiếp tục tăng trong vòng 2, 3 năm tiếp theo trước khi chậm lại và dừng lại hoàn toàn.
Cách nhận biết chiều cao còn phát triển hay không?
Cách xác định sự phát triển chiều cao có thể được thực hiện thông qua một loạt các phương pháp không trùng lặp như sau:
- Quan sát dấu hiệu tăng trưởng: Đôi khi, việc nhận biết sự thay đổi trong kích thước quần áo hoặc bàn chân có thể cho biết liệu chiều cao còn tiếp tục tăng lên hay không. Sự thay đổi này thường diễn ra bất ngờ và có thể được nhận biết thông qua việc so sánh với trước đây.
- So sánh với điểm tham chiếu: Sử dụng một vật thể cố định như tường nhà để so sánh chiều cao của bạn qua các lần đo. Điều này giúp xác định mức độ phát triển của chiều cao một cách rõ ràng và chính xác.
- Dự đoán dựa trên yếu tố di truyền: Sự phát triển chiều cao thường có sự ảnh hưởng từ chiều cao của cha mẹ. Mặc dù không thể chính xác hoàn toàn, nhưng dự đoán dựa trên di truyền có thể cung cấp một ước lượng về chiều cao tiềm năng của bạn.
- Chụp X-quang sụn xương: Đây là phương pháp chính xác nhất để đo lường sự phát triển chiều cao. Bằng cách này, bạn có thể biết chính xác liệu cơ thể của bạn còn tiếp tục phát triển hay không.
Việc theo dõi và hiểu rõ về quá trình phát triển chiều cao là quan trọng để đảm bảo bạn có thể chăm sóc cơ thể một cách tốt nhất trong giai đoạn phát triển này.
- Tin liên quan: Cách tăng chiều cao thêm 20 30cm ở tuổi dậy thì
Druchen Việt Nam
